پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی و تحلیلی حزبالتحریر با تمرکز ویژه بر کشورهای آسیای مرکزی میپردازد. با توجه به باز شدن نسبی فضای دینی و سیاسی در ازبکستان پس از سال ۲۰۱۶، این مطلب ضمن بررسی تاریخچه و مبانی فکری حزبالتحریر، به تحلیل ساختار تشکیلاتی، روشهای فعالیت و تعامل این حزب با دولتهای آسیای مرکزی قبل و بعد از این تاریخ پرداخته است.
ویژهنامه شماره 106 کارگروه آسیای مرکزی | مطالعات شرق
حزبالتحریر در آسیای مرکزی (مبانی، عملکرد، تعاملات ژئوپلیتیکی و چشمانداز)
پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی و تحلیلی حزبالتحریر با تمرکز ویژه بر کشورهای آسیای مرکزی میپردازد. با توجه به باز شدن نسبی فضای دینی و سیاسی در ازبکستان پس از سال ۲۰۱۶، این مطلب ضمن بررسی تاریخچه و مبانی فکری حزبالتحریر، به تحلیل ساختار تشکیلاتی، روشهای فعالیت و تعامل این حزب با دولتهای آسیای مرکزی قبل و بعد از این تاریخ پرداخته است.همچنین ارزیابی دقیق از مواضع حزبالتحریر در قبال قدرتهای منطقهای و جهانی مانند روسیه، آمریکا، چین، ایران، ترکیه و طالبان افغانستان ارائه شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که در فضای بازتر پس از ۲۰۱۶، حزبالتحریر در ازبکستان با اتخاذ راهبردهای محافظهکارانه و فعالیتهای پنهانی، به دنبال حفظ و گسترش نفوذ فکری خود بوده است، در حالی که دولت این کشور با رویکرد کنترل شده و نظارت دقیق، سعی در مهار فعالیتهای این حزب دارد. در نهایت، چشمانداز آیندۀ حزب و چالشها و فرصتهای موجود در تعامل با دولتها و سایر بازیگران منطقهای مورد تأمل قرار گرفته است.
نویسندگان:
دکتر بهرام زاهدی؛ عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بینالملل واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی
کارگروه آسیای مرکزی؛ مؤسسه مطالعات راهبردی شرق
فهرست مباحث این ویژهنامه
- چکیده
- مقدمه
- چیستی حزبالتحریر و سیر تاریخی شکلگیری آن
- مبانی فکری و روششناسی سیاسی حزبالتحریر
- فعالیتهای جهانی حزبالتحریر (غیر از آسیای مرکزی)
- حزبالتحریر در آسیای مرکزی: نگاهی تطبیقی به پنج کشور منطقه
- مبانی شکلگیری و تأسیس شعبۀ آسیای مرکزی حزبالتحریر
- مهمترین ایدهها و رویکردهای حزبالتحریر در آسیای مرکزی
- ابزارها و کانالهای ارتباطی و اطلاعرسانی حزبالتحریر
- روشهای جذب و سازماندهی نیروها
- مهمترین فعالیتها و عملکردهای اخیر
- برآورد وضعیت کنونی حزبالتحریر
- نوع تعامل با سایر گروههای اسلامگرا
- نگاه حزبالتحریر به روسیه، چین و آمریکا
- نگاه به ایران، عربستان، ترکیه، قطر و افغانستان
- مواضع حزبالتحریر نسبت به داعش
- چشمانداز فعالیتهای آتی
- سناریوهای احتمالی عملکرد سیاسی-امنیتی
- فرصتها و چالشها برای ایران
- تأثیر بر مناطق سنینشین شمال شرق ایران
- جمعبندی و نتیجهگیری