نگرانی سیاست‌گذاران هندی بر خط‌مشی سیاسی چین نسبت به کشورشان و نفوذ روزافزون پکن در اقیانوس هند متمرکز است. از نظر هندی‌ها، چین در تلاش برای دستیابی به دسترسی دائمی به این آب‌ها و محاصره استراتژیک هند می‌باشد. بر همین اساس، هند درحال‌ توسعه سیاست امنیتی دریایی پیشگیرانه جدید خود برای مقابله با گسترش و نقش چین در اقیانوس هند است. هدف دهلی‌نو، ارائه انگیزه‌های قابل‌توجه اقتصادی، حمل‌ونقل و توسعه انرژی برای جذب کشورهای ساحلی و جزایر آسیای جنوبی است.

ایران شرقی/
در سراسر جنوب آسیا، هند و چین در حال رقابت برای گسترش نفوذ دریایی خود در آب‌های اقیانوس هند هستند. با توجه به اختلافات مرزی در حال وقوع، دهلی‌نو می‌تواند به راحتی به تمرینات دریایی چهارجانبه با ایالات‌متحده، ژاپن و استرالیا ادامه دهد.
درحالی‌که ایستادگی و رقابت‌های نظامی هند و چین بر روی زمین ادامه دارد، به نظر می‌رسد که همسایگان هند نگرانی خود راجع به نفوذ و استبداد چینی‌ها را بروز نمی‌دهند، اما آن‌ها هم عمدتاً ذینفع جریان کنونی برای تقویت همکاری اقتصادی و امنیتی منطقه‌ای هستند.

هدف دهلی‌نو، ارائه انگیزه‌های قابل‌توجه اقتصادی، حمل‌ونقل و توسعه انرژی برای جذب کشورهای ساحلی و جزایر آسیای جنوبی است. همچنین یک طرح ابتکاری وجود دارد؛ به این معنا که هند در میان نخستین شرکت‌کنندگان در عملیات امدادرسانی بشردوستانه و نجات از فجایع طبیعی در میان همسایگان خود قرار دارد و گسترش همکاری‌های دوجانبه امنیتی و دفاعی دریایی با کشورهای جزیره‌ای را فراتر از یک «تأمین‌کننده امنیت» صرف به ارمغان خواهد آورد. این کار همچنین عزم و انگیزه‌ای برای هند جهت وارد آوردن فشار سیاسی و دیپلماتیک به مناطق جنوب غربی و مناطق شرقی اقیانوس هند فراهم می‌کند. در مجموع این امر به ایجاد فرصت‌هایی برای تحکیم قدرت هند می‌انجامد.
همکاری با دولت جدید ایالات‌متحده در خصوص امنیت اقیانوس هند، چالش‌های مهمی در ایجاد یک توافق منطقه‌ای و اجرای این سیاست‌ها باقی می‌گذارد.

مقابله با نفوذ چین
نگرانی سیاست‌گذاران هند بر خط‌مشی قاطع سیاسی چین نسبت به کشورشان، و نیز نفوذ روزافزون چین در اقیانوس هند متمرکز است. از نظر هندی‌ها، چین در تلاش برای دستیابی به دسترسی دائمی به این آب‌ها و "احاطه" هند به صورت استراتژیک است. این ابتکار عمل چین شامل پروژه‌های توسعه بندرها در هامبانتوتا و کلمبو در سریلانکا، گوادر در پاکستان، چیتاگونگ در بنگلادش و کیائوک پیو در میانمار است. همچنین افزایش قابل‌توجهی در گسترش و استقرار نیروی دریایی در اقیانوس هند و بازدیدهای زیردریایی به بندرهای کلمبو و کراچی در جریان است. چین در ماه نوامبر سال 2016 دو زیردریایی دیزل الکتریکی بازسازی‌شده را به بنگلادش فروخت و هشت زیردریایی را نیز برای پاکستان ساخت.

این مشاهدات همچنین با توجه به تأسیس اخیر نخستین پایگاه نظامی خارج از کشور ارتش چین در جیبوتی، در شاخ آفریقا و راه‌اندازی کریدور اقتصادی چین-پاکستان، ارائه بسته حمایتی به ارزش تقریبی 62 میلیارد دلار آمریکا وام و قراردادهای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی و زیرساخت‌ها که به دنبال پیوند چین با اقیانوس هند از طریق بندر گوادر هستند، تقویت‌شده است. طرح کریدور اقتصادی بخشی از طرح ابتکاری یک کمربند یک جاده چین است که همچنین 22 میلیارد دلار وام آسان و 14 میلیارد دلار در سرمایه‌گذاری مشترک برای بنگلادش، 5 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در سریلانکا و صدها میلیون دلار وام برای مالدیو فراهم می‌کند.

در ماه مه 2017، هند از حضور در کمیسیون کمربند و جاده در پکن امتناع ورزید. هند اجرای پروژه‌های کریدور اقتصادی چین و پاکستان را در گیلگیت بلتیستان در نظر می‌گیرد و ادعا می‌کند این ناحیه بخشی از جامو و کشمیر متعلق به هند است و بنابراین این طرح را به عنوان نقض حاکمیت خود برمی‌شمارد. دهلی‌نو طرح کریدور اقتصادی را یک هدف استراتژیک می‌داند، و فقط آن را به صورت یک طرح اقتصادی در نظر نمی‌گیرد.

تقویت همکاری اقتصادی و امنیتی منطقه‌ای
بنابراین سیاست دریایی جدید هند شامل به چالش کشیدن رویکرد سیاسی چین و پروژه‌های زیربنایی در آسیای جنوبی با ارائه انگیزه‌های جدید اقتصادی، بندری و توسعه انرژی به همسایگان جهت افزایش ارتباطات منطقه‌ای است.
در دو سال گذشته، دولت هند اسپانسر یک کنفرانس تأثیرگذار در اقیانوس هند در مورد صلح، پیشرفت و رفاه شده است؛ کنفرانس دوم هفته بعد در کلمبو برگزار می‌شود. در ماه آوریل 2017، هند موافقت کرد که برای ارتقاء بندر اعتبار 4.5 میلیارد دلاری به بنگلادش اختصاص دهد. این موضوع همچنین با سرمایه‌گذاری 2 میلیارد دلاری در سریلانکا برای توسعه بندر، ایستگاه‌های نفت و پالایشگاه در ترینکومالی دنبال شد. همچنین در آوریل 2016 هند موافقت کرد که تأسیسات بندری در مالدیو را توسعه دهد. دهلی‌نو تأثیر و نفوذ زیادی در تصمیم اعلام‌شده سریلانکا داشت. سریلانکا تنها یک سهم جزئی برای یک اپراتور چینی جهت انجام عملیات امنیتی در بندر هامبانتوتا فراهم کرد و کشتی‌های دریایی چینی فقط در صورت صلاحدید حکومت سریلانکا وارد بندر می‌شوند.

دیدگاه پنج‌جانبه نارندرا مودی نخست‌وزیر هند درباره آینده اقیانوس هند که در ماه مارس 2015 ارائه شد، شامل تقویت همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در منطقه بود. در اکتبر سال 2015، استراتژی امنیت دریایی جدید که توسط نیروی دریایی هند ارائه شد، چشم‌انداز خود را به‌شدت گسترش داد. هدف اصلی ایجاد و جستجوی "امنیت" به‌جای "استفاده" صرف از دریاها؛ به‌منظور ایجاد یک محیط مناسب و مثبت دریایی در راستای افزایش منافع امنیت ملی می‌باشد. در ماه آوریل 2017، هند موافقت کرد که برای بنگلادش اعتباری جهت امور دفاعی به ارزش 500 میلیون دلار تأمین کند.

دولت مودی از کشورهای جزیره‌ای اقیانوس هند حمایت کرده و به‌طور قابل‌توجهی تلاش‌های خود را به عنوان یک حامی "ارائه‌کننده امنیت" گسترش داده است. هند موافقت کرد تا برای امور دفاعی سریلانکا و موریس به ترتیب اعتبار 100 میلیون دلاری و 500 میلیون دلاری فراهم کند. بزرگ‌ترین کشتی‌های دریایی در هر دو کشور، کشتی‌های گشت دریایی ساخت هند هستند. هند در حال ساخت تجهیزات ماهواره‌ای و باند فرودگاه در جزیره موریسی آگالگا جهت نیل به اهداف نظارتی و کنترلی است. به‌طور قابل ملاحظه، شهروندان هندی همچنان به کار در پست‌های مهم مشاور امنیتی نخست‌وزیر و فرمانده سپاه گارد ساحلی در موریس مشغول هستند. هند همچنین طرح رادار ساحلی نظارت در سیشل را راه‌اندازی کرده است و به‌منظور نظارت، استحکامات جنگی و باند فرودگاه در جزیره اسامپشن را ارتقا می‌دهد. ناوهای دریایی و هواپیماهای هندی به‌طور مرتب نظارت، گشت مشترک و بررسی‌های هیدرو گرافی از مناطق اقتصادی انحصاری موریس، سیشل و مالدیو را انجام می‌دهند.

هند قابلیت‌های نظارتی و عملیاتی خود را در آندامان و جزایر نیکوبار، نزدیک تنگه مالاکا، تقویت می‌کند. از آنجاکه نیمی از کشتی‌های تجاری هند از طریق مناطق مورد بحث دریای جنوبی چین عبور می‌کند، این کشور به تلاش‌های دیپلماتیک خود برای ترویج یک نظم قضایی و قانون محور و همچنین آزادی ناوبری و عبور با هواپیما ادامه می‌دهد. هند برای ویتنام قایق‌های گشت زنی، 500 میلیون دلار اعتبار برای هزینه‌های دفاعی، دسترسی به داده‌های ماهواره‌ای برای نظارت بر آب‌ها و آموزش‌های کاربری زیردریایی و هواپیماهای جنگی فراهم کرده است. اگرچه اخیراً گزارش‌شده است که هند موشک‌های ضد شناور (کشتی) براهموس را به ویتنام می‌فرستد، اما این موضوع به‌طور رسمی توسط ویتنام رد شد.

تقویت مشارکت استراتژیک
هند یک هشدار به چین داده و مشارکت استراتژیک خود را با ایالات‌متحده، ژاپن و استرالیا ارتقا بخشیده است. در سال 2017 تکرار و از سرگیری تمرین سه‌جانبه مالبار همراه با ایالات‌متحده و ژاپن در خلیج بنگال رخ داد و هند با ارائه 9 کشتی، بزرگ‌ترین همکاری خود را انجام داد. با این حال، هند مشتاق جلوگیری از دشمن شدن چین است و قطعاً به رد دعوت‌های رسمی ایالات‌متحده برای پیوستن به گشت‌های مشترک در دریای جنوبی چین ادامه می‌دهد. با این حال، با توجه به اختلافات نظامی فعلی هند با چین، هند می‌تواند به همراه ایالات‌متحده، ژاپن و استرالیا به دنبال از سرگیری تمرینات نیروی دریایی چهارجانبه باشد.

رویکرد پیشگیرانه دهلی‌نو در اقیانوس هند فرصت‌هایی برای تعمیق همکاری بین‌المللی ایجاد امنیت دریایی با دولت ترامپ فراهم می‌کند. اولین جلسه و دیدار میان مودی و ترامپ، که در اواخر ژوئن 2017 در واشنگتن برگزار شد، با موضوعات اصلی مبارزه با تروریسم و امور تجاری دنبال شد. مودی همچنین با جیمز ماتیس وزیر دفاع ایالات‌متحده دیدار کرد. ماتیس از تلاش‌های طولانی مدت هند برای ترویج ثبات در منطقه اقیانوس هند قدردانی کرد. به همین ترتیب، در مذاکرات (شانگری لا دیالوگ) در سنگاپور در اوایل همان ماه، ماتیس به‌طور علنی اعلام کرد که به رسمیت شناختن هند به عنوان یک "شریک دفاعی اصلی" ایالات‌متحده آمریکا به علت نقش گریزناپذیر این کشور در حفظ ثبات در منطقه اقیانوس هند" است. پس از آن، در ماه اوت 2017، یک مکانیسم جدید دوجانبه در سطح وزرا در خصوص مشاوره استراتژیک ایجاد شد. با توسعه روابط اساساً معامله‌ای و تراکنشی به‌جای رابطه استراتژیک با دولت ترامپ و با در نظر گرفتن مسئولیت‌های جدید هند در اقیانوس هند فرصت‌های قابل‌توجهی برای نیروی دریایی ایالات‌متحده برای گسترش و استقرار در دیگر نقاط منطقه فراهم می‌شود.

با این حال، تعداد کمی از دولت‌های جنوب آسیا به اندازه هند در مورد افزایش نفوذ چین در منطقه بیم و نگرانی دارند. رهبران پاکستان، سریلانکا و میانمار در همایش طرح کمربند و جاده شرکت کردند. همچنین وزرای بنگلادش، نپال، افغانستان و مالدیو نیز در این همایش حضور داشتند. طرح ابتکاری هند برای توسعه بندر ایرانی چابهار، کمتر از 100 کیلومتری غرب بندر گوادر، احتمالاً به علت خصومت ترامپ با ایران، با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. برنامه ساخت ناو جنگی بلندپروازانه هند همچنان از تأخیر و وقفه‌های بی‌شمار و افزایش هزینه‌ها رنج می‌برد. بااین‌وجود، با افزایش سطح انتظارات کشورهای ساحلی و جزیره‌ای اقیانوس هند، در حال حاضر مسئولیت بزرگی بر گردن مؤسسات اداری و امنیتی هندی برای اجرای این تعهدات نهاده  شده است.
انتهای مطلب/