ایران شرقی 23 اسفند 1395 ساعت 15:39 https://www.iess.ir/fa/translate/204/ -------------------------------------------------- رویکردهای امنیتی روسیه در آسیای مرکزی عنوان : تضاد رشد اسلام عربی با رویکردهای امنیتی روسیه در آسیای مرکزی -------------------------------------------------- به اعتقاد برخی کارشناسان، حضور نظامی مسکو در آسیای مرکزی حاکمیت و استقلال کشورها را محدود کرده و یک فرم "قانونی" برای مداخله در امور داخلی آنها و یک اهرم غیر مستقیم تاثیر بر نتایج انتخابات مختلف به خصوص انتخابات ریاست جمهوری است. حضور نظامی-استراتژیک روسیه در آسیای مرکزی یک عامل بسیار آزاردهنده نه تنها برای غرب، بلکه برای بخشی از نیروهای سیاسی داخلی منطقه (که یا به ارزش‌های مذهبی-افراطی و یا ایده‌های ناسیونالیستی گرایش دارند) است متن : ایران شرقی/ حضور نظامی-استراتژیک روسیه در آسیای مرکزی یک عامل بسیار آزاردهنده نه تنها برای غرب، بلکه برای بخشی از نیروهای سیاسی داخلی منطقه (که یا به ارزش‌های مذهبی-افراطی و یا  ایده‌های ناسیونالیستی گرایش دارند) است. چرا که حضور روسیه برای آنها و دیگران، یک مانع اصلی برای رسیدن به منافع خودخواهانه‌شان (این منافع پایه‌های ثبات و امنیت در جهان را تضعیف می‌کند) است. این در حالیست که الماس‌بیک آتامبایف، رئیس‌جمهور قرقیزستان هم به طور بسیار جسورانه اظهار داشت که "عصر انقلابها" در این کشور به پایان رسیده است. در عین حال، بسیاری از کارشناسان در مورد مسئله آسیای مرکزی به این نتیجه رسیده‌اند که قرقیزستان همچنان آسیب‌پذیرترین حلقه مرزی برای نفوذ افراط گرایان مخصوصا افرط‌گرایان اسلامی است. این موضوع، می‌تواند یک تهدید جدی در وهله اول برای این جمهوری بوده، قانون اساسی آن را تضعیف کرده و بنیاد اجتماعی-سیاسی را نابود کند. "مامتبیک میرزابایف"، اسلام شناس و دانشمند مشهور در منطقه  پیش‌بینی می‌کند که نقش اسلام در زندگی اجتماعی-سیاسی قرقیزستان به سرعت در حال رشد است. در واقع، با توجه به داده‌های کمیسیون دولتی امور مذهبی، در قرقیزستان تقریبا 2.5 هزار سازمان مذهبی که بیش از 2 هزار مورد آنها اسلامی هستند وجود دارد. در جمهوری بیش از 2700 مسجد، 10 موسسه آموزش عالی اسلامی مذهبی، 70 مدرسه (مدارس اسلامی)، 69 بنیاد، مرکز و انجمن اسلامی و همچنین 11 هیئت فرقه‌های اسلامی خارجی فعالیت می‌کنند. تعداد مساجد قرقیزستان در دوره استقلال از تعداد مدارس، کتابخانه‌ها، سالن‌های تئاتر و باشگاه‌ها تجاوز کرده است. علاوه بر این، بیش از  500 "مرکز" اسلامی به تازگی ساخته شده است. شواهدی مبنی بر تامین بودجه ساخت بسیاری از این موسسات مذهبی توسط صندوق‌های اجتماعی محلی (بسیاری از آنها با رضایت خود در  کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، قطر و غیره حضور دارند) وجود دارد. در مساجد و مدارس اسلامی تحت کنترل خارجی‌ها فرقه نظامی-وهابی تدریس می‌شود، نه اسلام سنتی. اسلام‌گرایان افراطی که با چنین روحیه‌ای پرورش یافته‌اند اغلب یک سلاح کور در دستان مشاوران سیاسی خارجی "انقلاب‌های رنگین" یا درگیری بین مذاهب (که اساس حکومت را تهدید می‌کنند) هستند. نیروهای خارجی مشهور تلاش‌های هدفمندی پیرامون استفاده از جریانات بنیادین و رادیکال در اسلام برای اهداف سیاسی، ناسازگاری عاملین آنها با مخالفین و گرایش به اقدامات اجباری علیه مخالفان انجام می‌دهند. آیا هیچ ارتباطی بین فرآیندهای سیاسی خارجی و داخلی در جمهوری و استقرار پایگاه نظامی روسیه "کانت" در قلمروی آن وجود دارد؟ به اعتقاد یک سری از کارشناسان با نفوذ، ثبات سیاسی داخلی در قرقیزستان و امکان خنثی‌سازی تهدیدات تروریسم بین‌المللی و «انقلاب‌های رنگین» تا حد زیادی به حضور "دست مسکو" در منطقه بستگی دارد. به گفته مطبوعات غربی، این "دست" که امنیت نسبی جمهوری را تضمین می‌کند، به برخی از کارگزاران سیاسی با نفوذش امکان ایجاد طرح‌های توسعه سیاسی و اقتصادی کشور و اظهار نظر در مورد "حق حاکمیت و استقلال" را می‌دهد. از طرف دیگر، نیروهای افراطی-مذهبی هر اقدامی را برای خنثی سازی و از بین بردن عامل روسیه که مانع اجرای طرح‌های ضد ملی و ضد دولتی آنهاست انجام می‌دهند. مسائل امنیتی که ارتباط مستقیمی با "سرنوشت" پایگاه نظامی روسیه در قرقیزستان دارند، به تازگی به طور مفصل توسط رهبری جمهوری و رئيس جمهور روسیه در بیشکک مورد بحث قرار گرفته‌اند. این در حالیست که مسئله حضور نظامی مسکو در این بخش از آسیای مرکزی در چارچوب انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر سال 2017 در قرقیزستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لازم به ذکر است که در قلمرو قرقیزستان، پایگاه نظامی متحد روسیه مستقر بوده و شامل چهار واحد است: فرودگاه نیروهای جمعی واکنش سریع سازمان پیمان امنیت جمعی در کانت، پایگاه نظامی-دریایی آموزشی در ایسیک کول، مرکز ارتباطی در روستای چالدووار و مرکزه لرزه‌نگاری مستقل در شهر مایلو-سو. اجاره زمین و حوضه‌های آبی برای روسیه 4.5 میلیون دلار در سال تمام می‌شود. تفاهم‌نامه "به روز" مربوط به حضور نظامی روسیه در جمهوری از ژانویه 2017 تا 15 سال اعتبار خواهد داشت و اگر طرفین قصد فسق دو طرفه یا یک طرفه آن را نداشته باشند، هر پنج سال به طور خودکار تمدید خواهد شد. بخش اصلی این پایگاه در حومه بیشکک - شهر کانت که در آن گروه حمل و نقل هوایی روسیه (که شامل هواپیمای تهاجمی سو-25 SM و هلیکوپتر‌های می-8MTV می‌شود) راه‌اندازی شده است، قرار دارد. در صورت لزوم، این پایگاه ممکن است به نیروهای پایگاه نظامی 201 در تاجیکستان (در صورت بروز تهدید جدی برای کل منطقه آسیای مرکزی) کمک کند. کارشناسان در عین حال، به وجود امکانات واقعی برای تقویت پتانسیل نظامی پایگاه "کانت" اشاره می‌کنند، چرا که این زیرساخت امکان حل و فصل مشکلات را فراهم می‌آورد. چنین پایگاهی می‌تواند در صورت پیشرفت گروه‌های بزرگ مسلح و اسلام‌گرایان در قلمرو قرقیزستان یا سرزمین‌های مجاور و همچنین توسعه موقعیت براساس سناریوی دراماتیک و خونین "باتکن" – در سال‌های 1999-2000 – ضروری باشد. این پایگاه از اهمیت ویژه‌ای برای امنیت کشورهای مشترک المنافع برخوردار است، چرا که ممکن است امکاناتش به سرعت و کارآمد برای انجام تعهدات جمعی در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، کاملا بدیهی است که پایگاه نظامی روسی "کانت" در قرقیزستان ضامن امنیت منطقه، جلوگیری از تهدیدات تروریستی و حوادث و مصائب اجتماعی-سیاسی است. اردوگاه آتلانتیک از طریق رسانه‌ها و دیگر ساختارهای خبری-تبلیغاتی تحت کنترل خود از جمله سازمان‌های غیر دولتی، تزی را در این مورد مطرح می‌کند که حضور نظامی مسکو در آسیای مرکزی حاکمیت و استقلال کشورها را محدود کرده و یک فرم "قانونی" برای مداخله در امور داخلی آنها و یک اهرم غیر مستقیم تاثیر بر نتایج انتخابات مختلف به خصوص انتخابات ریاست جمهوری است. این پایگاه با پایگاه آمریکایی "ماناس" که به دلیل عدم تطابق فعالیتش با منافع امنیت کشورهای منطقه بسته شده است، مقایسه می‌شود. تبلیغ‌کنندگان طرفدار غرب عمدا این واقعیت را که پایگاه نظامی روسی "کانت" در اواخر قرن گذشته، در پاسخ به درخواست مقامات رسمی بیشکک مبنی بر کمک اظطراری به حفظ حاکمیت و امنیت قرقیزستان بوجود آمده است، به یاد نمی‌آورند. در عین حال، این جمهوری به مرکز تجاوز مسلحانه مستقیم باندهای بین‌المللی که در تلاش برای ایجاد هرج و مرج و تبدیل کشور به "آزمایشگاه" برای آزمایش‌های اجتماعی-سیاسی ضد انسانی هستند، تبدیل شده است. با توجه به رویدادهای سوریه و افغانستان، این خطر همچنان برای قرقیزستان و سایر کشورهای آسیای مرکزی وجود خواهد داشت. بنابراین ضرورت حضور نظامی روسیه به وضوح حس می‌شود. البته پوتین تاکید کرده است که مسکو هیچ نیازی به استقرار نیروهای خود در قرقیزستان ندارد. بنابراین، پایگاه نظامی کانت می‌تواند در هر زمان بسته شود. در چنین موقعیتی، احترام متقابل نسبت به اصل حاکمیت و استقلال متحدان و مسئولیت شخصی مسکو در قبال تامین امنیت جمعی منطقه، حضور نظامی این کشور را در منطقه تقویت می‌کند. انتهای مطلب/.