ایران شرقی/ روزنامه «پراودا» چاپ مسکو در مطلبی به قلم «سرگئی کاژمیاکین» تحلیلگر سیاسی خود، به بررسی نتایج سفرهای اخیر «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور قزاقستان به امارات متحده عربی و عربستان سعودی پرداخت.
در این مطلب آمده است: اگرچه سفر نظربایف به عربستان همزمان با تشدید بحث و گفت‌وگوها در مورد تهدید ایدئولوژی سلفیه برای قزاقستان صورت گرفت، اما امضای توافقات مشترک و بسیار مهم استراتژیکی را در پی داشت.
برقراری روابط نزدیک «آستانه» با کشورهای منطقه خلیج فارس بعد از اعلام استقلال جمهوری قزاقستان صورت گرفت. طی این مدت، تعداد زیادی مراکز فرهنگی و مساجد با سرمایه‌گذاری شیوخ پادشاهی سعودی در این کشور احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفتند. با این حال، در تمام این سال‌ها بحث شراکت‌های بیشتر اقتصادی دوجانبه بین این کشورها مطرح نبوده است.
به نظر می‌رسد که مشکلات اخیر ناشی از بحران اقتصادی جهانی، قزاقستان را به سمت تجدید اولویت‌های سیاسی هل داده است که دیدارهای اخیر نظربایف از امارات متحده عربی و پادشاهی سعودی به آن مرتبط می‌باشد.
به‌ ویژه سفر نظربایف به عربستان را از نظر توافقات به امضا رسیده می‌توان بسیار ثمربخش دانست. وی در جریان بازدید از ریاض با «سلمان السعود» پادشاه این کشور و رئیس بانک توسعه اسلامی، سازمان همکاریهای اسلامی و نمایندگان شرکت های بزرگ ترین سعودی ملاقات کرد که نهایت این دیدار ها امضا ده توافق نامه به حجم 60 میلیارد تنگه (حدود 179 میلیون دلار) می باشد.
ضمن این سفر، رئیس جمهور قزاقستان قبل از همه تجار سعودی را برای مشارکت در برنامه خصوصی سازی حدود 800 شرکت دولتی در این کشور با سرمایه 10 میلیارد دلار از جمله در حوزه های صنعت معدن، پالایش نفت، انرژی، حمل و نقل و ارتباطات و همچنین زیرساخت دعوت به همکاری کرد.
البته تا به حال روشن نیست که شیوخ پولدار سعودی میل تصاحب کدام کارخانه های قزاقی را دارند اما تعدادی از سمت های که برای ریاض بسیار جذاب هستند مشخص شده اند.
در مرحله اول، صنعت معدن است. سرمایه گذاران سعودی 50 میلیون دلار در اکتشاف و توسعه معادن فلزات غیر آهنی سرمایه گذاری می‌کنند. در مرحله دوم، پادشاهی سعودی به خرید محصولات کشاورزی تولید قزاقستان ابراز علاقه کرده است. به این منظور ریاض در استان قزاقستان جنوبی یک مزرعه مرغ پروری و شرکت موادغذایی در استان «آق مولا» این کشور احداث می‌کند. در مرحله سوم، بانک توسعه اسلامی که مقر آن در شهر «جده» سعودی است، اعطای وام به اقتصاد قزاقستان را گسترش می دهد.
به این ترتیب در دورنمای نزدیک آستانه می‌تواند حدود 2 میلیارد دلار را برای بازسازی جاده‌ها، پروژه‌های مختلف در حوزه کشاورزی و تامین آب دریافت کند. علاوه بر این، طرفین در زمینه ایجاد یک صندوق سرمایه گذاری مشترک و کمیسیون بین دولتی با هدف تعمیق بیشتر روابط توافق کردند.
در میان این توافقات، توافق در زمینه استفاده از انرژی هسته‌ای جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده و وزیر انرژی قزاقستان اخیرا اذعان داشت که آستانه از تجربه لازم در این زمینه برخوردار است و می‌تواند با همکاران سعودی خود آن را به اشتراکت گذارد.
البته در اسناد رسمی از همکاری‌ها در مورد استفاده از اورانیوم برای اهداف صلح آمیز یاد می‌شود. اما این نکته هم قابل ذکر است که ریاض بارها قصد خود جهت احداث 16 راکتور هسته‌ای تا سال 2040 میلادی را مطرح کرده بود. در برابر این اظهارات همچنین در سال‌های اخیر، نظرات دیگری نیز مطرح می‌شدند. از جمله «فیصل ابن سعو» شاهزاده سعودی در سال گذشته اذعان داشت که منافع امنیت ملی ریاض شروع فوری توسعه سلاح هسته‌ای را می طلبد. با تهدیدات مشابهی «عبد اله العسکر» عضو کمیته امور خارجی پارلمان این کشور سخنرانی کرده بود.
در چنین شرایطی همکاری قزاقستان با سعودی در زمینه «برنامه هسته ای صلح آمیز» می تواند نتایج منفی در نوبه اول برای خود آستانه از جمله  وخامت روابط با ایران و از این همه بدتر تقویت ایدئولوژیک افراطی و مخرب سلفیه در حدود این کشور را در پی داشته باشد.
از آن جا که سلفیه مذهب رسمی پادشاهی عربستان سعودی است با نزدیک شدن روابط دو کشور نفوذ و گسترش ایدئولوژی های افراطی آن در حدود قزاقستان بدون شک باز هم بیشتر می‌شود. اما به نظر می رسد که تهدید گسترش ایدئولوژی افراطی ناشی از سعودی را بسیاری به طور کامل در قزاقستان درک می‌کنند بجز دولت این کشور. زیرا اگرچه مقامات قزاقستان فرقه سلفیه را یک جریان مذهبی غیر قابل قبول و مخرب می‌دانند اما رسما در ممنوع اعلام کردن آن در حدود کشور عجله‌ای ندارند.
به این ترتیب می توان گفت که آستانه برای دریافت بیشتر سرمایه مایل به توسعه روابط با سعودی و سایر پادشاهی های عربی است و در رسیدن به اهدافش از تصمیم گیری‌های که ممکن است از سوی ریاض مورد انتقاد قرار گیرند، خودداری می‌کند.