ایران شرقی/ در انتخابات دومای دولتی (مجلس سفلی) روسیه که در 18 سپتامبر برگزار شد، حزب حاکم «روسیه واحد» موفق به اختصاص اکثریت مطلق کرسی‌های پارلمانی (343 کرسی معادل 76.22 درصد) به خود شد. حزب کمونیست 42 کرسی (9.34 درصد)، حزب لیبرال دموکرات 39 کرسی (8.67 درصد) و حزب «روسیه عادل» 23 کرسی (5.11 درصد) در اختیار گرفتند. یعنی با این حال ساختار دوما برخلاف حضور 14 حزب در این انتخابات، با ترکیب حزبی چهار سال پیش باقی ماند.
اما نباید فقط به ظاهر پیروزی قاطع حزب حاکم توجه داشت زیرا این پیروزی نسبی بوده و نگرانی‌های زیادی را نیز به همراه دارد.
مهم‌ترین مورد نگرانی سطح پائین مشارکت انتخاب کنندگان در 18 سپتامبر می‌باشد. هرچند حضور مردم رسما 47.8 درصد گزارش شده است ولی بیشتر کارشناسان (از جمله کارشناسان همسوی با دولت) بر آنند که حداقل 10 درصد بر آمار مشارکت (به ویژه در مناطق) اضافه شده است. با این وجود در 18 سپتامبر پائین‌ترین آمار مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی روسیه به ثبت رسید. یعنی دومای فعلی از سوی کمتر از نصف افراد واجد شرایط رای انتخاب شده است.
حتی در شهرهای «مسکو» و «سنت بترزبورگ» در حوزه‌های اخذ آراء متوسط 35.22 درصد و 32.65 درصد انتخاب‌کنندگان حضور یافتند که که در قیاس با 4 سال پیش رقم به مراتب پائین‌ می‌باشد.
پیام نگران کننده حضور زیر 50 درصدی مردم
به اعتقاد بیشتر تحلیلگران عدم حضور بالای 50 درصد انتخاب کنندگان به این معناست که آنها از وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود و سیاست داخلی و خارجی کرملین راضی نمی‌باشند. دیگر اینکه قرار بود با انتخابات دوما جایگاه مسکو در رقابت های کلان ژئوپلیتیکی تقویت شده و این موضوع در تحکیم مواضع روسیه در مورد بحران سوریه، اوکراین و... در برابر آمریکا و متحدانش نقش برگ برنده را بازی کند.
اما مشخص است که انتخاب دوما از سوی کمتر از نصف انتخاب کنندگان نه تنها نمی تواند نقش برگ برنده را داشته باشد بلکه به نوعی عدم اعتماد بخش قابل توجهی از جامعه را نیز بازگو می کند که خود معضل جدی برای کرملین خواهد بود.
البته عده‌ای از مسئولین با مطرح کردن موارد مشابهی از کشورهای مختلف، تلاش کردند وضعیت را غیر قابل نگران نشان دهند اما «ولادیمیر پوتین» ضمن صحبت در ستاد انتخاباتی حزب «روسیه واحد» اعتراف کرد که در قیاس با دوره‌های قبل این بار سطح مشارکت پائین بود.
حتی نگاه عده‌ای از رهبران احزاب سیاسی شرکت‌کننده در انتخابات 18 سپتامبر کاملا انتقادی بود. به عنوان مثال «گنادی زیوگانوف» رئیس حزب کمونیست سطح پائین مشارکت را پیام بسیار نگران‌کننده عنوان کرد و «ولادمیر ژیرینوفسکی» رئیس حزب لیبرال دموکرات عدم حضور بیش از 57 میلیون نفر انتخاب کننده در پای صندوق‌های رای را اتفاقی خجالت‌آور نامید.
جدا از سایر موارد، بحث عدم حضور بیش از نصف افراد واجد شرایط رای در انتخابات دوما حاکی از آن است که مردم نسبت به نقش پارلمان در نظام سیاسی کشورشان خوشبین نیستند و انتخابات را به نوعی در جهت اصلاح وضعیت خود و جامعه‌شان فرصت نمی‌دانند.
به این دلیل انتخابات پارلمانی 18 سپتامبر فاصله‌ای بین نخبگان سیاسی و بیشتر جمعیت کشور را افزایش داد که در حقیقت جای تامل دارد. چرا که حضور پرشور مردم در انتخابات همیشه و در همه جا دلیل بارز حمایت از دولت و منافع ملی دانسته می‌شود.
پس با توجه به انتخابات 18 سپتامبر معلوم نیست که در صورت بروز مشکلی یا بحرانی، مردم به دعوت نخبگان حاکم پاسخ مثبت خواهند گفت و به آنها کمک خواهد کرد. متاسفانه همین حالا بیش از پیش موارد موضع‌گیری‌های مردم علیه اقدامات مقامات به مشاهده می‌رسد.
تاثیر انتخابات دوما بر سیاست خارجی مسکو
البته برای کشورهای خارجی پاسخ این سوال مهم است که آیا نتایج انتخابات دوما چه تاثیری بر سیاست خارجی کرملین خواهد گذاشت؟ و آیا این سیاست بیشتر ضد غربی خواهد شد و در رابطه به خاورمیانه و آسیای مرکزی جدیت و پویایی لازم خواهد یافت؟
واقعیت امر این است که ساختار سیاسی روسیه امروز به گونه‌ای است که عملا پارلمان روی شکل گیری سیاست خارجی هیچ تاثیری ندارد. به خصوص پس از آنکه در نتیجه انتخابات 18 سپتامبر حزب حاکم «روسیه واحد» از موقعیت انحصاری برخوردار شده است، نقش دوما در رابطه به سیاست خارجی عمدتا عبارت از تائید اقدامات بین‌المللی کرملین عبارت خواهد بود.
بیانیه‌های ضد غربی نمایندگان دوما ممکن است حتی با صدای بلندتر و خشن‌تر از گذشته مطرح شوند که این حرکت اساسا دارای بعد به اصطلاح «مصرف داخلی» است، در حالی که خط مشی واقعی کرملین هدف از بین بردن اختلافات با آمریکا و اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند که در این راستا متاسفانه شاهد گذشت‌ها و امتیاز دادن‌های مسکو به واشنگتن در بحث اوکراین، سوریه و سایر کشورهای جهان خواهیم بود.