ایران شرقی/ در این یادداشت آمده است: در انتخابات دومای دولتی (مجلس سفلی) روسیه که در 18 سپتامبر برگزار شد، حزب حاکم «روسیه واحد» موفق به اختصاص اکثریت مطلق کرسی های پارلمانی (343 کرسی معادل 76.22 درصد) به خود شد. حزب کمونیست 42 کرسی (9.34 درصد)، حزب لیبرال دموکرات 39 کرسی (8.67 درصد) و حزب «روسیه عادل» 23 کرسی (5.11 درصد) در اختیار گرفتند. یعنی با این حال ساختار دوما برخلاف حضور 14 حزب در این انتخابات، با ترکیب حزبی چهار سال پیش باقی ماند.
اما نباید فقط به ظاهر پیروزی قاطع حزب حاکم توجه داشت زیرا این پیروزی نسبی بوده و نگرانی‌های بسیاری را نیز به همراه دارد.
مهم‌ترین مورد نگرانی، سطح پائین مشارکت انتخاب‌کنندگان در 18 سپتامبر می‌باشد. هرچند، حضور مردم رسما 47.8 درصد گزارش شده است اما بیشتر کارشناسان (از جمله کارشناسان همسوی با دولت) بر آنند که حداقل 10 درصد بر آمار مشارکت (به ویژه در مناطق) اضافه شده است. با این وجود، در 18 سپتامبر پائین ترین آمار مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی روسیه به ثبت رسید. یعنی دومای فعلی از سوی کمتر از نصف افراد واجد شرایط رای انتخاب شده است.
حتی در شهرهای «مسکو» و «سنت پترزبورگ» در حوزه‌های اخذ آراء متوسط 35.22 درصد و 32.65 درصد انتخاب کنندگان حضور یافتند که که در قیاس با 4سال پیش رقم به مراتب پائین‌تری می‌باشد.
پیام نگران کننده حضور 50 درصدی مردم
به اعتقاد بیشتر تحلیلگران، عدم حضور انتخاب کنندگان به این معناست که آنها از وضعیت اقتصادی و اجتماعی خود و سیاست داخلی و خارجی کرملین راضی نمی‌باشند. دیگر اینکه قرار بود با انتخابات دوما جایگاه مسکو در رقابت های کلان ژئوپلیتیکی تقویت شده و این موضوع در تحکیم مواضع روسیه در مورد بحران سوریه، اوکراین و... در برابر آمریکا و متحدانش نقش برگ برنده را بازی کند.
اما مشخص است که انتخاب دوما از سوی کمتر از نصف انتخاب کنندگان نه تنها نمی‌تواند نقش برگ برنده را داشته باشد بلکه به نوعی عدم اعتماد بخش قابل توجهی از جامعه را نیز بازگو می‌کند که خود معضل جدی برای کرملین خواهد بود.
البته عده‌ای از مسئولین با مطرح کردن موارد مشابهی از کشورهای مختلف، تلاش کردند وضعیت را عادی نشان دهند اما «ولادیمیر پوتین» ضمن صحبت در ستاد انتخاباتی حزب «روسیه واحد» اعتراف کرد که در قیاس با دوره‌های قبل این بار سطح مشارکت پائین بود.
حتی نگاه عده‌ای از رهبران احزاب سیاسی شرکت کننده در انتخابات 18 سپتامبر کاملا انتقادی بود. به عنوان مثال، «گنادی زیوگانوف» رئیس حزب کمونیست سطح پائین مشارکت را پیام بسیار نگران کننده عنوان کرد و «ولادمیر ژیرینوفسکی» رئیس حزب لیبرال دموکرات عدم حضور بیش از 57 میلیون نفر انتخاب کننده در پای صندوق‌های رای را اتفاقی خجالت آور نامید.
جدا از سایر موارد، بحث عدم حضور بیش از نصف افراد واجد شرایط رای در انتخابات دوما حاکی از آن است که مردم نسبت به نقش پارلمان در نظام سیاسی کشورشان خوشبین نیستند و انتخابات را به نوعی در جهت اصلاح وضعیت خود و جامعه شان نمی‌دانند.
به این دلیل انتخابات پارلمانی 18 سپتامبر فاصله‌ای بین نخبگان سیاسی و بیش تر جمعیت کشور را افزایش داد که در حقیقت جای تامل دارد. چرا که حضور پرشور مردم در انتخابات همواره و در همه جا دلیل بارز حمایت از دولت و منافع ملی دانسته می‌شود.
پس با توجه به انتخابات 18 سپتامبر معلوم نیست که در صورت بروز مشکلی یا بحرانی مردم به دعوت نخبگان حاکم پاسخ مثبت خواهند گفت و به آنها کمک خواهد کرد. متاسفانه همین حالا بیش از پیش، مواردی از موضع گیری‌های مردم علیه اقدامات مقامات به مشاهده می‌رسد.
تاثیر انتخابات دوما بر سیاست خارجی مسکو
البته برای کشورهای خارجی پاسخ این سوال مهم است که نتایج انتخابات دوما چه تاثیری بر سیاست خارجی کرملین خواهد گذاشت؟ و آیا این سیاست بیشتر ضد غربی خواهد شد و در رابطه به خاورمیانه و آسیای مرکزی جدیت و پویایی لازم را خواهد یافت؟
واقعیت امر این است که ساختار سیاسی روسیه امروز به گونه‌ای است که عملا پارلمان روی شکل گیری سیاست خارجی هیچ تاثیری ندارد. به خصوص پس از آنکه در نتیجه انتخابات 18 سپتامبر حزب حاکم «روسیه واحد» از موقعیت انحصاری برخوردار شده است، نقش دوما در رابطه با سیاست خارجی عمدتا عبارت از تائید اقدامات بین‌المللی کرملین عبارت خواهد بود.
بیانیه‌های ضد غربی نمایندگان دوما ممکن است حتی با صدای بلندتر و خشن‌تر از گذشته مطرح شود که این حرکت اساسا دارای بعد به اصطلاح «مصرف داخلی» است، در حالی که خط مشی واقعی کرملین هدف از بین بردن اختلافات با آمریکا و اتحادیه اروپا را دنبال می‌کند که در این راستا متاسفانه شاهد گذشت و امتیاز دهی مسکو به واشنگتن در بحث اوکراین، سوریه و سایر کشورهای جهان خواهیم بود.