• صفحه نخست
  • پيوندها
  • ارتباط با ما
  • دربارۀ ما
  • آرشيو
  • حوزه مشترکین
English
شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ ساعت: ۱۵:۳۹
  • صفحه نخست
  • کشورهای هدف
    • تاجیکستان
    • ترکمنستان
    • قزاقستان
    • ازبکستان
    • قرقیزستان
    • افغانستان
    • حوزه مشترک
  • پراکندگی موضوعی
    • سیاسی
    • امنیتی
    • اقتصادی
    • اجتماعی و فرهنگی
  • بولتن‌نگاری
    • بولتن روزانه
    • بولتن هفتگی
    • گزارشات ویژه
    • گاهنامه
  • شورای علمی
  • پژوهشگران
جستجوی پيشرفته
ترجمه > حوزه مشترک
تاریخ انتشار
يکشنبه ۹ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱۱:۳۱
جالب است
۰
اوراسیا و بحران اوکراین
آیا رؤیای اوراسیایی پوتین به کابوس تبدیل می‌شود؟
تهاجم به اوکراین پیامدهای زیانباری برای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رهبری روسیه دارد، پروژه­‌ای که از آغاز با مانع و مشکل مواجه بوده است.
آیا رؤیای اوراسیایی پوتین به کابوس تبدیل می‌شود؟
مطالعات شرق/


اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) - متشکل از روسیه به همراه ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان- نشانگر اوج پیگیری و تلاش روسیه برای ائتلاف منطقه‌­ای با همسایگان خود در فضای پساشوروی است.
به طور رسمی، این اتحادیه یک هدف اقتصادی بلندپروازانه - ایجاد بازاری بر اساس قوانین مشترک برای پنج کشور عضو و 180 میلیون شهروند آن­ها- داشته و روسیه می‌خواهد EAEU را به عنوان نسخه اوراسیایی اتحادیه اروپا (EU) نشان دهد.
اما اگرچه یک بازار مشترک در قلب EAEU مورد جلب نظر کشورهای عضو قرار گرفت، اما برای اقتصاد روسیه از اهمیت حاشیه­‌ای برخوردار است. برای مسکو، EAEU در درجه اول یک ابزار ژئوپلیتیکی برای کمک به خودنمایی و اثبات مجدد نقش منطقه‌­ای و جهانی خود است.
در دنیای بلوک­‌های تجاری قدرتمندتر، مسکو می­‌خواهد از EAEU برای ایجاد پایگاه قدرت اقتصادی خود در نظم نوین چندقطبی جهانی استفاده کند. اما علاقه اندک روسیه به پیچیدگی­‌های تکنوکراتیک مورد نیاز اتحادیه اقتصادی برای عمل به بیانیه­‌های بلند و بالای خود، جاه­‌طلبی­‌های واقعی ژئوپلیتیکی این کشور را آشکار می­‌سازد.
کرملین هیچ ابایی از نادیده گرفتن قواعد مشترکی که در تضاد با سیاست خارجی روسیه قرار دارند، ندارد؛ و طولی نکشید که آشکار شد EAEU برای مسکو وسیله‌­ای برای رسیدن به هدف است نه یک نهاد عادلانه که در آن، روسیه محدودیت‌هایی را برای رفتار یک­جانبه خود بپذیرد.

بحرانی در راه است
اگرچه اتحادیه اقتصادی اوراسیا، آزادسازی تجارت داخلی و همچنین جابجایی افراد و نیروی کار را به نفع اعضای خود که به حواله‌های مهاجران کارگری وابسته هستند، تاحدی ممکن کرده، اما نتوانسته با موانع نهادی مقابله کند یا سیاست‌های رشد و توسعه را ارتقا دهد.
نهادهای مشترک ضعیف و فقدان ظرفیت‌های نهادی کشورهای عضو مانع از عملکرد صحیح اتحادیه شده است، در عین حال تعهدات مبهم روسیه نیز مشکل­‌ساز است. EAEU از ویژگی­‌های نهادی یک بازار مشترک واقعی برخوردار نیست و هرگونه تلاش برای رفع این کاستی­‌ها، تا به حال، اساسا وعده­‌هایی پوچ بوده است.
عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به نفع نخبگان سیاسی کشورهای عضو آن است، زیرا مدل مرکز و مدار (قطب و اقمار) آن متکی بر معاملات دوجانبه سیاسی در سطح بالا بین روسیه و هر کدام از کشورهای عضو به صورت جداگانه است و مسکو با استفاده از وسوسه ضمانت‌های امنیتی و حمایت‌های سیاسی و مالی، موفق به جذب اعضای جدید برای پیوستن به آن شده است.
اما بقای سیاسی یک عضو- یا دفاع در برابر اصلاحات سیاسی و اقتصادی- به حمایت نظامی، اقتصادی، مالی و سیاسی روسیه بستگی دارد. این امر در درگیری ارمنستان و آذربایجان و پشتیبانی روسیه از رژیم لوکاشنکو در بلاروس و دولت توکایف در قزاقستان نشان داده شده است.
طراحی EAEU آن را به سرنوشت خود روسیه مرتبط می‌کند؛ ازاین­رو، تأثیر تحریم‌های شدید اعمال شده بر روسیه به دلیل حمله به اوکراین بر کل کشورهای عضو آن، کاملا آشکار است. هم قزاقستان و هم قرقیزستان درنتیجه­ اثرات نامطلوب بر حواله­‌ها و ارزهای داخلی خود و ممنوعیت تجارت کالاهای اساسی در سردرگمی به سر می­برند.
و اگرچه ممنوعیت اعمال شده توسط روسیه بر صادرات غلات به اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا کاهش یافته، اما اعمال این ممنوعیت‌ها نشان می­دهد که روسیه تا چه حد آمادگی دارد که قوانین را نادیده بگیرد و اتحادیه اقتصادی اوراسیا را قربانی نجات اقتصاد خود کند. این در حالی است که اعضا، متحمل ضررهای اقتصادی مستقیمی از جنگ پوتین علیه اوکراین شده­‌اند و نوسانات روبل نیز مانع بزرگی برای تجارت با روسیه شده است.
به نظر می‌رسد که روسیه به‌طور فزاینده‌ای اتحادیه اقتصادی اوراسیا را ابزاری مناسب برای دور زدن تحریم‌ها می‌داند و این امر، پیامدهای گسترده‌ای برای کشورهای شریک آن در پی دارد و مزایای احتمالی عضویت در EAEU- افزایش تجارت، رشد و مدرنیزه شدن- به سادگی محقق نخواهند شد.
با توجه به افول و تنزل سریع اقتصادی روسیه- که کاهش 10 تا 15 درصدی آن در سال 2022 پیش بینی می‌شود- احتمال کمتری وجود دارد که اتحادیه اقتصادی اوراسیا به منافع اقتصادی وعده داده شده دست یابد و علاوه بر آن، اعضا در معرض خطر تحریم­‌های ثانویه نیز قرار دارند.
از سوی دیگر، حمله به اوکراین حساسیت­‌های داخلی و تنش‌­های منطقه­‌ای را برانگیخته است. به عنوان مثال، آذربایجان به دنبال دستیابی به دستاوردهای ارضی در قره‌­باغ کوهستانی است و این در حالی رخ می­دهد که روسیه با حمله به اوکراین توجه‌اش به این منطقه کم شده و خواستار خروج نیروهای حافظ صلح روسیه از منطقه مورد مناقشه شده است.
روسیه مایل است که کشورهای شریک با ایجاد مسیرهای ترانزیتی جایگزین برای واردات به روسیه، به کاهش اثرات اقتصادی تحریم‌­ها کمک کنند. اما اتحادیه اقتصادی اوراسیا حتی در ابتدایی‌ترین سطح خود با چالش‌هایی مواجه است، زیرا تقسیم عوارض گمرکی بین کشورهای عضو بر حسب دلار بود، که روسیه اکنون می‌خواهد آن را کنار بگذارد.

فرار از تبعات منفی درگیری‌های اوکراین آسان نیست
تهاجم روسیه به اوکراین به وضوح منافع همگرایی و ائتلاف اوراسیا را حتی بیش از گذشته کاهش می‌دهد و هزینه‌های بالاتری را نسبت به آنچه که در هنگام پیوستن به آن پیش بینی می‌کردند، بر کشورهای شریک تحمیل می‌کند. آن­ها به سمت یک فاجعه ژئوپلیتیکی کشیده شده‌­اند که کنترلی بر آن ندارند- ناتوانی نهادهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا در میانجی‌گری یا محدود کردن رفتار روسیه کاملا واضح است.
اما باوجود تنش‌ها، اتحادیه اقتصادی اوراسیا دوام خواهد آورد، زیرا، اگرچه شرکای روسیه در EAEU همچنان متحمل آسیب‌های جانبی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین خواهند شد، اما توانایی آن­ها در متنوع‌سازی ریسک‌ها محدود است - و مسکو نشان داده که هر کاری به جز حمایت کامل عواقب قابل توجهی به همراه خواهد داشت.
در حالی که سودمندی اتحادیه اوراسیا به عنوان یک ابزار ژئوپلیتیکی برای روسیه کاملا روشن است، برای سایر اعضای این اتحادیه یکپارچگی اقتصادی با روسیه مخاطره آمیز است زیرا آن­ها در فرار از پیامدهای (منفی) تهاجم اوکراین، بسیار آسیب پذیر و از سوی دیگر وابسته به روسیه هستند. این چیزی نیست که آنها برایش درخواست داده بودند ولی با این حال باید آن را تحمل کنند.
انتهای مطلب/

«این متن در راستای اطلاع رسانی و انعكاس نظرات تحليلگران و منابع مختلف منتشر شده است و انتشار آن الزاما به معنای تأیید تمامی محتوا از سوی "موسسه مطالعات راهبردی شرق" نیست.»
 
 
 
 

کد خبر:3181

اشتراک گذاری
مترجم : سعیده مه‌پیکر
مرجع : چتم هاوس
  • عناوین مرتبط
بررسی علل عدم حمایت کشور‌های آسیای مرکزی از عملیات روسیه در اوکراین  

شنبه, 18 تير 1401 ساعت 15:45

چه فرصت‌هایی برای بازیگران جدید در آسیای مرکزی وجود دارد؟  

سه شنبه, 10 خرداد 1401 ساعت 10:56

آسیای مرکزی و تحریم‌های روسیه: تهدیدها و فرصت‌ها  

سه شنبه, 27 ارديبهشت 1401 ساعت 13:46

کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی و آزمایشگاه های زیستی پنتاگون  

جمعه, 20 خرداد 1401 ساعت 14:08

سازمان پیمان امنیت جمعی؛ جایگزین ناتو برای فضای پساشوروی  

سه شنبه, 17 خرداد 1401 ساعت 13:02

نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

 

مقالات تحلیلی

طالبان و ضرورت‌ گذار از حکمرانی ‌نظامی به «حکمرانی ‌خوب»
طالبان و ضرورت‌ گذار از حکمرانی ‌نظامی به «حکمرانی ‌خوب»
بسترها و بروندادهای ارتقاء بازیگری چین در آسیای مرکزی
بسترها و بروندادهای ارتقاء بازیگری چین در آسیای مرکزی
زمینه‌های جدید روابط آمریکا و آسیای مرکزی؛ محرکه‌ها و پیامدها
زمینه‌های جدید روابط آمریکا و آسیای مرکزی؛ محرکه‌ها و پیامدها
نشست سمرقند؛ سر آغاز شکل‌گیری نظام مبتنی بر مجموعه امنیتی منطقه‌ای
نشست سمرقند؛ سر آغاز شکل‌گیری نظام مبتنی بر مجموعه امنیتی منطقه‌ای

یادداشت

محرکه‌ها و چشم‌انداز مشارکت استراتژیک اقتصادی ایران و ازبکستان
محرکه‌ها و چشم‌انداز مشارکت استراتژیک اقتصادی ایران و ازبکستان
زمینه‌ها و بسترهای ارتقاء روابط ایران و قزاقستان به سطح مشارکت راهبردی
زمینه‌ها و بسترهای ارتقاء روابط ایران و قزاقستان به سطح مشارکت راهبردی
عمران خان و جدال قدرت در پاکستان
عمران خان و جدال قدرت در پاکستان
بررسی تأثیر شیوه حکمرانی طالبان بر امنیت و ثبات افغانستان  در بازه زمانی یک سال آینده
بررسی تأثیر شیوه حکمرانی طالبان بر امنیت و ثبات افغانستان در بازه زمانی یک سال آینده

گفت و گو

چشم‌انداز حل اختلاف‌های مرزی تاجیکستان و قرقیزستان در سال 2023
چشم‌انداز حل اختلاف‌های مرزی تاجیکستان و قرقیزستان در سال 2023
علل گرایش جوانان آسیای مرکزی به گروه های افراطی و تروریستی
علل گرایش جوانان آسیای مرکزی به گروه های افراطی و تروریستی
چشم‌انداز روابط اروپا و آسیای مرکزی
چشم‌انداز روابط اروپا و آسیای مرکزی
نگاهی به دورنمای روابط تهران و عشق‌آباد
نگاهی به دورنمای روابط تهران و عشق‌آباد

گزارشات ترجمه ای

نگاهی به چالش‌های پیش روی سازمان پیمان امنیت جمعی
نگاهی به چالش‌های پیش روی سازمان پیمان امنیت جمعی
نگاهی به اولویت‌های سیاست خارجی ترکمنستان
نگاهی به اولویت‌های سیاست خارجی ترکمنستان
مطالبات آبی افغانستان و تأثیر آن بر آسیای مرکزی
مطالبات آبی افغانستان و تأثیر آن بر آسیای مرکزی
تعامل دیپلماتیک با طالبان؛ مسیر رو به جلو یا سیاه چاله؟
تعامل دیپلماتیک با طالبان؛ مسیر رو به جلو یا سیاه چاله؟
 
  • صفحه نخست
  • کشورهای هدف
  • پراکندگی موضوعی
  • بولتن‌نگاری
  • شورای علمی
  • پژوهشگران
  • صفحه نخست
  • پيوندها
  • ارتباط با ما
  • دربارۀ ما
  • آرشيو
  • حوزه مشترکین
جستجوی پيشرفته
نقل و نشر مطالب با ذکر منبع آزاد است
توليد شده توسط نرم افزار جامع ”استوديو خبر“