ایران شرقی/ در اجلاس اخیر سازمان همکاری‌های شانگهای در تاشکند، موضوع ارتقاء جایگاه ایران در این سازمان (از ناظر تا عضو کامل) دوباره به تعویق افتاد.
از نظر نمایندگان برخی از کشورهای عضو سازمان (از جمله تاجیکستان و روسیه) ارتقاء جایگاه تهران با «یک سری مشکلات فنی» که حل و فصلشان زمان می‌برد، در ارتباط است.
چنین توجیهی بسیار تعجب برانگیز است، زیرا در مورد هند که خط مشی آمریکا گرایی آن کاملا روشن بوده و با داشتن علاقه ضعیفی برای کار در سازمان همکاری‌های شانگهای، به دنبال استفاده از عضویت خود برای راه‌اندازی توطئه‌های سیاسی می‌باشد، هیچ‌گونه «مشکلات فنی» بروز نمی‌کند.
نکته قابل تامل در اینجاست که کشورهایی که از عضویت هند به شدت حمایت می‌کنند به هر ترتیبی بحث عضویت رسمی ایران در این سازمان را به تعویق می‌اندازند.
در عین حال، بی‌طرف‌ترین کار‌شناسان به طور کاملا عادلانه اعلام می‌کنند که مشارکت کامل تهران در فعالیت این سازمان باعث ایجاد چشم‌اندازهای جدید برای سازمان همکاری‌های شانگهای، تسهیل در تحقق مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی آن و تقویت مواضع سازمان هم در منطقه و هم در عرصه بین‌المللی خواهد شد.
چرا شانگهای به حضور ایران نیاز دارد
ایران به دلیل روابط نزدیک تاریخی، سیاسی و فرهنگی یکی از کشورهای پیشگام نه تنها در خاورمیانه بلکه آسیای مرکزی محسوب می‌شود. علاوه بر آن، تهران برای کشورهای منطقه، به عنوان یک شریک اقتصادی، سرمایه‌گذار قابل اعتماد و مبتکر پروژه‌های زیرساختی (که سیمای جدیدی از منطقه را از جمله به عنوان یک مرکز لجستیک که شرق غرب را به هم متصل می‌کند) عمل می‌نماید.
به گفته این کار‌شناس چینی، رابطه نزدیک ایران با منطقه، باعث علاقه زیاد جمهوری اسلامی به ثبات منطقه شده و انگیزه برای تلاش‌های دائمی تهران در تامین امنیت و توسعه کشورهای آسیای مرکزی را فراهم کرده است.
بدون مشارکت ایران هیچ یک از موضوعات مربوط به تحکیم امنیت در آسیای مرکزی و مسائل توسعه اقتصادی منطقه را نمی‌توان به طور جدی مورد بحث و بررسی قرار داد. بنابراین آن‌های که می‌خواهند تهران را از میان بازیگران مهم و پیشگام در این منطقه حذف کنند، مرتکب اشتباه بزرگی می‌شوند.
دریافت عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای هم به نفع جمهوری سلامی و هم به نفع خود سازمان است. مشارکت تهران موقعیتش را در جهان تقویت کرده و امکاناتش را در قاره آسیا گسترش می‌دهد. علاوه بر آن، اقتصاد ایران از این طریق به بازارهای جدید دسترسی یافته و افق‌های تازه مشارکت تجاری و اقتصادی و از جمله در حوزه سرمایه‌گذاری، مالی و علمی-فناوری باز خواهد کرد.
در کنار این مسائل، همکاری فعال تهران در چارچوب سازمان همکاری‌های شانگهای در مباحث مربوط به مسائل بحث برانگیز با غرب و برخی از کشورهای عربی مزایای اضافی برای ایران دارد ضمن اینکه منفعت سازمان همکاری‌های شانگهای هم در این زمینه کم نیست.
همچنین، ایران به عنوان مرکز ژئوپلتیک جهان تشیع، موقعیت بین‌المللی سازمان همکاری شانگهای را تقویت می‌کند.
عضویت کامل تهران در سازمان همکاری‌های شانگهای پتانسیل این سازمان در مبارزه با مداخله خارجی در امور منطقه، افراط گرایی، تروریسم، قاچاق مواد مخدر و دیگر انواع جنایات فرامرزی را به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد. زیرا ایران در این حوزه‌ها که هم برای کشورهای آسیای مرکزی و هم برای بقیه جهان باارزش است، تجربه بزرگی اندوخته است.
جمهوری اسلامی پتانسیلی بسیار بالایی برای حل و فصل این مشکلات داشته و قادر است امکانات سازمان همکاری‌های شانگهای در این حوزه‌ها را به میزان قابل توجهی توسعه دهد.
در مجموع، موضوع ارتقاء جایگاه حقوقی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای نه تنها برای خود ایران بلکه برای کل سازمان به عنوان نهادی که سعی دارد نقش خود را در عرصه جهانی افزایش دهد، مهم می‌باشد.