• صفحه نخست
  • پيوندها
  • ارتباط با ما
  • دربارۀ ما
  • آرشيو
  • حوزه مشترکین
English
دوشنبه ۷ فروردين ۱۴۰۲ ساعت: ۰۱:۳۰
  • صفحه نخست
  • کشورهای هدف
    • تاجیکستان
    • ترکمنستان
    • قزاقستان
    • ازبکستان
    • قرقیزستان
    • افغانستان
    • حوزه مشترک
  • پراکندگی موضوعی
    • سیاسی
    • امنیتی
    • اقتصادی
    • اجتماعی و فرهنگی
  • بولتن‌نگاری
    • بولتن روزانه
    • بولتن هفتگی
    • گزارشات ویژه
    • گاهنامه
  • شورای علمی
  • پژوهشگران
جستجوی پيشرفته
یادداشت > افغانستان
تاریخ انتشار
شنبه ۱۹ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۵:۴۹
جالب است
۰
آتش‌بس طالبان؛ پاسخی به سیاست دولت افغانستان
چرایی اعلام آتش‌بس از سوی طالبان
آتش‌بس اعلام شده از سوی طالبان در شرایط خاصی صورت گرفت که می‌توان آن را ناشی از پالتیک دولت افغانستان نامید، اما با این وجود این تعامل طرفین می‌تواند سرآغازی برای یک روند بین‌الافغانی باشد. روندی که نخستین گام آن اعتمادسازی است. شکل‌گیری این آتش‌بس بدون دخالت یک میانجی حائز اهمیت است و شانس تکرار یا تداوم آن را مطرح می‌سازد. در این مرحله دخالت میانجی‌های بین‌المللی مورد اعتماد دو طرف از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همکاری‌های اسلامی یا سازمان همکاری‌های شانگهای ممکن است این اعتمادسازی را تقویت نماید.
چرایی اعلام آتش‌بس از سوی طالبان
ایران شرقی/

جاوید حسینی*

هفدهم خرداد ماه رئیس جمهور افغانستان طی پیام ویدئویی برای روزهای 27 ام ماه رمضان تا پنجم عید فطر فرمان آتش‌بس اعلام کرد و به نیروهای امنیتی افغانستان دستور داد که در این محدوده زمانی تمامی عملیات‌های تهاجمی خود علیه طالبان را متوقف کنند. طالبان به عنوان طرف منازعه، تا روز شنبه 19 خرداد در زمینه رد یا پذیرش آتش‌بس واکنش رسمی نداشته است اما پیشتر یک رسانه آمریکایی به نقل از یک مقام طالبان از تشکیل جلسه شورای نظامی این گروه به منظور بررسی این آتش‌بس خبر داده بود. این عضو شورای نظامی طالبان که نخواسته است نام وی فاش شود به شبکه خبری NBC گفته است که طالبان به دو دلیل آتش‌بس را احتمالا نخواهند پذیرفت: نخست این که جهاد بهترین عبادت است و می خواهیم جهاد را در این ماه مبارک ادامه دهیم، دوم این که ما قبلاً جنگجویان خود را به ولایت های مختلف اعزام کرده ایم و نگه‌داشتن آنان در این ولایت‌ها بدون ادامه جهاد بسیار دشوار است.

اما با این وجود، روز شنبه 19 خرداد ماه، طالبان با انتشار اطلاعیه‌ای در سایت خود، از آتش‌بس در روزهای عید خبر داده‌اند. در این اطلاعیه که از سوی رهبر این گروه منتشر شده، آمده است: به همه مجاهدین هدایت داده می‌شود که عملیات‌های تهاجمی‌ خود را در برابر مخالفین داخلی در روز اول، دوم و سوم عید متوقف سازند. رهبر طالبان تاکید کرده است که در صورت تعرض، پاسخ قاطعانه داده شود. نکته مهم دیگر در این اطلاعیه، استثنا شدن نیروهای خارجی است و دستور داده شده تا حمله به این نیروها متوقف نشود.

چند نکته در این باره:
1- هر چند طالبان به این نکته اشاره نکرده است اما اعلام آتش‌بس واکنشی به آتش‌بس اعلام شده از سوی رئیس جمهور افغانستان است و از معدود موارد آتش‌بس یا می‌توان گفت بی‌سابقه است. پذیرش این آتش‌بس به دلیل در تنگنا قرار گرفتن این گروه به لحاظ افکار عمومی است.  رئیس جمهور افغانستان با توجه به تجارب گذشته که طالبان هرگز دعوت دولت افغانستان را برای پذیرش قطع جنگ نپذیرفته بود، با اعلام آتش‌بس یک طرفه در روزهای عید فطر که برای مردم مسلمان حنفی مذهب از اهمیت و قداست خاصی برخوردار است، طالبان را در معرض قضاوت افکار عمومی (چه در داخل و چه در خارج) قرار داد. در چنین شرایطی اگر طالبان همانند سال‌های گذشته در روزهای عید فطر و به خصوص در مراسم نماز عید فطر دست به عملیات انتحاری بزند، افکار عمومی مردم افغانستان و حتی مسلمانان خارج از افغانستان علیه طالبان قضاوت خواهند کرد. این در شرایطی است که در ماه‌های اخیر اعتراض‌های مردم افغانستان علیه جنگ و طالبان به عنوان یک سوی منازعه فزونی گرفته است و نمونه بارز آن را در هلمند می‌توان دید. به نقل از برخی منابع، حتی فرماندهان برجسته طالبان به رهبری این گروه پیام‌هایی در زمینه رعایت حال مردم غیرنظامی ارسال کرده‌اند.

در چنین شرایطی، رد آتش‌بس و تداوم جنگ در روزهای عید فطر و مراسم نماز عید فطر بهای گزافی را برای طالبان در پی خواهد داشت. به نظر می‌رسد طالبان با درک این پلیتیک، به طور غیر مسقیم آتش‌بس سه روزه‌ای را اعلام کرده است. این آتش‌بس هر چند کمتر از زمان اعلام شده از سوی دولت افغانستان است اما روزهای مهم عید فطر را در برمی گیرد.

2- در اعلامیه طالبان، استثنا شدن نیروهای خارجی به دو دلیل می تواند باشد. نخست این که واکنشی است به اعلامیه دولت افغانستان که در آن گروه‌های غیر از طالبان شامل آتش‌بس نمی‌شوند؛ بسیاری از این گروه‌ها متحد طالبان می‌باشند. طالبان هم برای مقابله به مثل، نیروهای خارجی را از آتش‌بس اعلامی استثنا  کرده‌اند. دلیل دیگر آن است که آتش‌بس طالبان با نیروهای خارجی ممکن است که بسیاری از فرماندهان و جنگجویان این گروه را علیه رهبری بشوراند. عقب‌نشینی طالبان از مبانی ایدئولوژیک بهای گزافی برای این گروه خواهد داشت.

3- هر چند به نظر نویسنده اعلام آتش‌بس طالبان از روی ناگزیری (نه از بعد نظامی بلکه به دلیل ذکر شده) است، اما این تعامل می‌تواند سرآغازی برای یک روند بین‌الافغانی باشد. روندی که نخستین گام آن اعتمادسازی است. شکل‌گیری این آتش‌بس بدون دخالت یک میانجی نیز حائز اهمیت است و شانس تکرار یا تداوم آن وجود دارد. در این مرحله دخالت میانجی‌های بین‌المللی یا منطقه‌ای مورد اعتماد دو طرف از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همکاری‌های اسلامی یا سازمان همکاری‌های شانگهای ممکن است این اعتمادسازی را تقویت نماید.

4- حفظ این آتش‌بس دوجانبه که می‌تواند سرآغازی برای تکرار آن باشد، حائز اهمیت است و از آنجا که منافع برخی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در جنگ و ناامنی افغانستان نهفته است، احتمال برهم زدن آتش‌بس از سوی عوامل آنها وجود دارد. کشورهای حامی صلح در افغانستان با حمایت از آتش‌بس‌های اعلام شده، می‌توانند در تداوم و یا تکرار آن اثرگذار باشند.

5- هر چند خطر حمله گروه‌های دیگر از جمله داعش کماکان وجود دارد اما با توجه به پراکندگی طالبان در مناطق مختلف افغانستان، اعلام آتش‌بس از سوی این گروه، خبر مسرت بخشی برای مردم افغانستان خواهد بود و امید می‌رود امسال مردم با خاطری آسوده به استقبال عید روند.
انتهای مطلب/

* پژوهشگر موسسه مطالعات آسیای مرکزی و افغانستان

کد خبر:1423

اشتراک گذاری
مولف : جاوید حسینی
  • عناوین مرتبط
سناریوهای فراروی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان

يکشنبه, 31 شهريور 1398 ساعت 12:09

تحلیلی بر پیام عید فطر رهبر طالبان

جمعه, 10 خرداد 1398 ساعت 13:29

نشست اصحاب رسانه افغانستان در موسسه «ایران شرقی»

جمعه, 23 شهريور 1397 ساعت 14:49

نقش ساختارهای قومی و شکاف‌های اجتماعی بر روندهای سیاسی افغانستان

سه شنبه, 13 شهريور 1397 ساعت 10:49

تأملی بر ابعاد مختلف مذاکره مستقیم آمریکای ترامپ و طالبان افغانستان

شنبه, 20 مرداد 1397 ساعت 11:05

نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

 

مقالات تحلیلی

بازگشت آرکاداغ به عرصه اجرایی قدرت در ترکمنستان؛ بروندادها در سیاست خارجی
بازگشت آرکاداغ به عرصه اجرایی قدرت در ترکمنستان؛ بروندادها در سیاست خارجی
عصر رقابت پهپادها در آسیای مرکزی
عصر رقابت پهپادها در آسیای مرکزی
حکمرانی طالبان؛ ارجحیت اجرای شریعت یا بقای دولت؟
حکمرانی طالبان؛ ارجحیت اجرای شریعت یا بقای دولت؟
راهکارهای توسعه مناسبات اقتصادی افغانستان در وضعیت «عدم شناسایی»
راهکارهای توسعه مناسبات اقتصادی افغانستان در وضعیت «عدم شناسایی»

یادداشت

تغییر و تداوم در سیاست خارجی آمریکا نسبت به آسیای مرکزی
تغییر و تداوم در سیاست خارجی آمریکا نسبت به آسیای مرکزی
مصادیق ارتباط آمریکا با داعش خراسان
مصادیق ارتباط آمریکا با داعش خراسان
رفتارشناسی آمریکا در «بازی بزرگ جدید»
رفتارشناسی آمریکا در «بازی بزرگ جدید»
راهبرد اسرائیل در آسیای مرکزی
راهبرد اسرائیل در آسیای مرکزی

گفت و گو

علل گرایش جوانان آسیای مرکزی به گروه های افراطی و تروریستی
علل گرایش جوانان آسیای مرکزی به گروه های افراطی و تروریستی
چشم‌انداز روابط اروپا و آسیای مرکزی
چشم‌انداز روابط اروپا و آسیای مرکزی
نگاهی به دورنمای روابط تهران و عشق‌آباد
نگاهی به دورنمای روابط تهران و عشق‌آباد
پیش‌ران‌ها و بروندادهای مشارکت راهبردی فراگیر ترکیه و ازبکستان
پیش‌ران‌ها و بروندادهای مشارکت راهبردی فراگیر ترکیه و ازبکستان

گزارشات ترجمه ای

ثبات در افغانستان؛ نقطه تفاهم آمریکا، چین و روسیه
ثبات در افغانستان؛ نقطه تفاهم آمریکا، چین و روسیه
امتیاز در ازای اصلاحات: تشدید فشار ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر قزاقستان
امتیاز در ازای اصلاحات: تشدید فشار ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر قزاقستان
نگاهی به فعالیت داعش در شبکه‌های اجتماعی
نگاهی به فعالیت داعش در شبکه‌های اجتماعی
اختلافات درونی طالبان و چشم‌انداز پیش‌رو
اختلافات درونی طالبان و چشم‌انداز پیش‌رو
 
  • صفحه نخست
  • کشورهای هدف
  • پراکندگی موضوعی
  • بولتن‌نگاری
  • شورای علمی
  • پژوهشگران
  • صفحه نخست
  • پيوندها
  • ارتباط با ما
  • دربارۀ ما
  • آرشيو
  • حوزه مشترکین
جستجوی پيشرفته
نقل و نشر مطالب با ذکر منبع آزاد است
توليد شده توسط نرم افزار جامع ”استوديو خبر“